Stichting-CROW / PCB

Provinciaal Contracten Buffet
https://www.crow.nl/provinciaal-contractenbuffet
0 stars 1 forks source link

3D-ontwerpen opstellen en doorleveren aan ingenieursbureaus en de aannemer #23

Open ElisabethKloren opened 2 years ago

ElisabethKloren commented 2 years ago

Ontvangen van B.H. van Provincie Limburg:

R.T. van de provincie Drenthe onderstaande vraag gesteld. Omdat zijn reactie voor mij wel zo verrassend was, zou ik graag willen weten hoe jullie hiermee omgaan.

Zijn antwoord was onder andere:” Binnen Drenthe besteden wij weinig uit. Zeker qua teken-/ontwerpwerkzaamheden. Wij maken zelf de (3D) ontwerpen. Uiteraard ook 2D.”. De provincie Limburg kan alleen maar uitbesteden want we kunnen zelf niet eens ontwerpen. Sommige zouden het wel kunnen maar mogen het niet. Aangezien ambtenaren van de directie/bestuurders altijd te horen krijgen dat de markt alles beter kan, was ik verrast dat de provincie Drenthe wel alles zelf doet.

Net als functioneel specificeren, heb ik nu een onderwerp waarover bij RWS (mijn vorige werkgever) en de provincie Limburg nooit uniformiteit en duidelijkheid is ontstaan.

Vraag. Hoe laten jullie de ontwerpen opstellen en hoe borgen jullie dat het ontwerp van een partij door de volgende partij gebruikt kan worden?

Toelichting. Er zijn diverse 3D-ontwerpprogramma’s die door ingenieursbureaus en aannemers worden gebruikt. MX en Civil3D zijn daarvan wel de bekendste. Mijn oorsprong ligt in het 3D-ontwerpen en heb zelf 3D-ontwerpen van grote projecten in MOSS (later MX) opgesteld. De output van dit programma was enkele inputfiles of GENIO-bestanden (tekstbestandjes) die een grootte hadden van enkele KB’s. Dus lekker klein. Ondanks dat projecten van kilometers lengte met allerlei kruisingen en bijkomende zaken op tekening enorm indrukwekkend waren, kon alles met deze kleine inputfiles volledig gereproduceerd worden. De volgende partij kreeg de inputfiles en kon gewoon verder waar de voorganger was gebleven zonder alles zelf volledig te moeten reproduceren. En dat reproduceren lukt namelijk nooit volledig of helemaal niet, met alle risico’s en gevolgen van dien. Het voordeel van MX was daarnaast dat alle lijnen op papier alle functionaliteiten en informatie behielden. Alle 6D- en 12D- informatie bleef behouden (dus x, y, z-coördinaat, boogstraal, richting, benaming, etc.). Nu begreep ik dat MX geen ondersteuning meer gaat krijgen van de leverancier en dus als programma langzaam gaat verdwijnen. Daardoor zie je dat met name het gebruik van Civil3D de overhand heeft. Echter, Civil3D levert enorm grote bestanden DWG, vaak NLCS) op waardoor het voor (grotere) projecten onmogelijk is om daar één bestand van te maken (met behoud van alle functionaliteiten de parameters). Het gevolg is dat projecten worden opgeknipt om het behapbaar te maken. Het grote nadeel is dat (bijna) alles verloren gaat en de volgende partij geconfronteerd wordt met een legpuzzel en alsnog alles moet/gaat reproduceren (nogmaals, dat lukt nooit volledig).

Met name voor het contract is deze vraag uitermate belangrijk. In je planologische plan heb je een ontwerp als basis gebruikt. En dit ontwerp heeft een ruimtebeslag opgeleverd dat vastgelegd wordt in de Verbeelding van je planologische plan. Wanneer je het ontwerp dan bindend moet verklaren heb je dus je ontwerp in 3D nodig waarmee de aannemer zonder reproduceren verder moet kunnen.

Ik ben erg benieuwd hoe jullie dit in jullie projecten opgelost hebben. Of hebben jullie het niet opgelost en accepteren jullie (bewust of onbewust) alle risico’s en gevolgen? Ik ben erg benieuwd naar jullie expertise op dit vlak.

Om mijn voorbeeld van vorige week tijdens de sessie nog maar eens aan te halen. Door een foutief ontwerp van de Buitenring Parkstad Limburg (BPL) dat bindend werd verklaard in de aanbesteding, staat langs een 26,5 km lange weg overal geleiderail en hebben we allemaal steile wandconstructies om maar binnen het ruimtebeslag van het planologische plan te kunnen blijven.

ElisabethKloren commented 2 years ago

Reactie @thomasmunster: Mijn eigen antwoord is kort gezegd. Ik heb geen idee. Ik zal eens navragen bij onze informatiemanagement adviseurs. PNH ontwerpt in-huis nagenoeg niets. We kopen veelal ontwerpen als product in bij IB’s binnen het raamcontract ingenieurs en adviesdiensten.

Veel IB contracten maken gebruik van de salami-tactiek. Ze krijgen opdracht op opdracht om verder te gaan met engineering. Er is dus weinig informatieoverdracht. (aanbestedingsrechtelijk wel problematisch) Het referentieontwerp in een UAV-GC contract slaan we veelal plat tot PDF. Soms krijgt de aannemer een bewerkbaar bestand na gunning. Maar daar kunnen ze weinig tot geen status aan ontlenen. PDF is leidend. Maar dit is wel een beetje ouderwets. Ik weet niet of hier ontwikkelingen in zijn.

Wij hebben ook een probleem gehad in een project dat een juridisch gebonden ontwerp (PIP-ontwerp) op een oude versie van het technisch ontwerp was gebaseerd. Waardoor het uiteindelijke technisch ontwerp niet maakbaar was binnen de juridische kaders. Er is een configuratiemanagement-uitdaging om ervoor te zorgen dat de verschillende ontwerpen die parallel worden ontwikkeld op dezelfde uitgangspunten worden gebaseerd. Het gebeurt ook dat bijvoorbeeld een ontwerp voor de omgevingscommunicatie niet meer actueel is. Maar daarvan is het probleem minder groot.

Interne vraag gesteld: Hebben we eisen omtrent ontwerptekening (2d/3d) in de ILS voor IB’s? zodat het IB van de volgende fase (of de aannemer) verder kan met de bewerkbare bestanden? En dat die bewerkbare bestanden de juiste juridische status hebben.

ElisabethKloren commented 2 years ago

Reactie N.J. van provincie Noord-Holland: Op dit moment staan er geen eisen voor de ontwerptekening in de ILS. Wel moeten de ontwerptekeningen in een bepaald formaat aangeleverd worden zodat we het in de projectviewers kunnen gebruiken als GIS bestand. Dit is een dwg file volgens de NLCS standaarden. De data die wordt aangeleverd door een IB voor in de projectviewer (in de studie en voorfase) moet bij einde opdracht in een mappackage worden aangeleverd zodat we zelf de data in het archief hebben, dit is vastgelegd in Werkpakket 8501 Data en informatiemanagement. Wel goed om dit in de verdere ontwikkeling van de ILS mee te nemen inderdaad.

De overdracht van bewerkbare bestanden van IB naar bijv aannemer weet ik niet precies hoe dit gaat. Het is niet zo dat wij bij de unit Data&Informatie pakketjes data overdragen van de een naar de ander.

ElisabethKloren commented 2 years ago

Reactie B.H. van provincie Limburg: Bedankt voor jullie reactie. Waar Nina in haar reactie mee eindigt, is juist de issue waar wij mee worstelen. En daar gaat vaak veel mis mee waardoor er óf veel meerwerk benodigd is voor de aannemer om het ontwerp passend te krijgen óf er zijn allerlei aanpassingen benodigd aan het planologische plan (bv omgevingsvergunning) óf (heftige) discussies met de Opdrachtgever. Ik heb binnenkort een gesprek met Rob Tomasouw. Misschien kunnen we daar op IPO-niveau of in het kader van PCB ook uniformiteit in aan gaan brengen. Ik ga ook nog eens verder spitten bij RWS omdat ik tot nu toe ook nog geen eenduidige antwoorden heb ontvangen van hen.

ElisabethKloren commented 2 years ago

En nog meer van B.H.: Een beetje context. Ik realiseer al 27 jaar voor het rijk en de provincie hele grote wegenprojecten. Ik ben zelf nog begonnen als 3D-ontwerper. Wij maakten toen gebruik van MOSS (later MX) en daarmee was alles duidelijk en overdracht van ontwerpen was geborgd. Vandaag de dag hebben we programma’s zoals Civil3D en is het mij niet meer duidelijk en schrik ik wat er aan informatie en efficiëntie verloren gaat. In MX maakten we kilometers rijksweg, met alle kruisende wegen, kruispunten en toebehoren. En al die informatie zat in één model. Je gebruikte input-files of genereerde GENIO-bestanden. En die bestanden waren qua omvang enorm klein en kon je met het grootste gemak aan een andere partij ter beschikking stellen zonder verlies van informatie en functionaliteiten. Alle informatie over de as (master- en g-string) bleef behouden en iedere lijn bevatte alle informatie (x, y, z, richting, boogstraal, etc.). De volgende partij kon precies verder gaan waar de voorganger was gebleven. En dat is vandaag de dag nog steeds benodigd wanneer een ontwerp bindend wordt meegezonden in een aanbesteding voor de realisatie en de aannemer geen alternatieven mag aanbieden. Echter constateren wij dat vandaag de dag de programma’s zoals Civil3D enorm grote bestanden genereren. Zeker wanneer de projecten zelf ook enorm groot in omvang zijn. Omdat Civil3D grote en zware bestanden genereert worden deze vaak opgeknipt in wegvakken, kruispunten, etc. Hierdoor gaat de gehele samenhang verloren, en gaan informatie en functionaliteiten verloren. Of het geheel staat niet meer in wereldcoördinaten. En dat kan niet de bedoeling zijn.

Ik was dan gewoon benieuwd hoe vandaag de dag de overdracht van 3D-ontwerpen geborgd kan worden met behoud van alle informatie en functionaliteiten. Het is expliciet niet de bedoeling dat de volgende partij het ontwerp van zijn voorganger gaat reproduceren want dat is bijna onmogelijk. Een belangrijk aspect voor mij is ook de mogelijkheden die MX bood om in de tenderfase van een aanbesteding de gegadigden de mogelijkheid te bieden om volumeberekeningen uit te voeren. Om zodoende betrouwbaardere hoeveelheden te generen en dus prijzen aan te bieden. Deze mogelijkheden lijken volledig verloren te zijn gegaan. Maar ik heb nog altijd de hoop dat dit niet het geval is en er een goed alternatief is.

ElisabethKloren commented 2 years ago

Ik herken wat je beschrijft heel goed, ik heb zelf spoorwegalignementen berekend in een programma dat op dos werkte en ook op wiskundige wijze 12D kon uitspugen - dat konden we ook automatisch naar MX vertalen. In de huidige standaardiseringswereld ontbreekt dit echt nog, bij Building SMART (IFC-uitwisselformaat) is men van oorsprong gericht op “gebouwen” en was de lijninfrastructuur maar moeilijk (hier zijn wel ontwikkelingen gaande), en in de Geo/gis wereld kent men die bogen, overgangsbogen en rechtstanden niet die je in het alignement nu eenmaal wilt vastleggen. Daarom komt de BIM Basis Infra volgens mij ook nog niet tot één oplossing en wordt het (door de opdrachtnemers, voor wie dat geen probleem is) ook als oplossing gezien dan maar de uitwisselformaten van de leveranciers te gebruiken (met inderdaad alle beperkingen qua volume). Bij de BIM Basis Infra zitten echter wel de ontwerpers die dit dilemma heel goed begrijpen; dat neemt niet weg, dat we vanuit het Provinciaal Contracten Buffet of het samenwerkingsverband van de provincies rondom BIM ook zelf wat kunnen organiseren omdat de overheden uiteraard niet het uitwisselformaat van een fabrikant als uitgangspunt kunnen nemen.