Wat vooraf ging

In april is een Kamerbrief aangeboden over het stimuleren van Open Source Software (OSS). Bij BZK/DO i.o. is een projectteam Open Source aan de slag met de activiteiten uit deze brief. Dit projectteam heeft aan het Leer- en Expertisepunt Datagedreven Werken (LED) opdracht verstrekt om te ondersteunen bij de communicatie over OSS, inrichting van een meldpunt en de vorming van een community.

In december 2019 is een juridische handreiking Open Source opgesteld door Mathieu Paapst, het was een opdracht van BZK aan ICTRecht.

Een ander document dat in de context van de Kamerbrief weer relevant wordt, is Advies verwerven van Open Source Software. Dit is in 2017 opgesteld, ICTU heeft daar aan meegeschreven.

In 2018/2019 voerden medewerkers van ICTU al eens een verkenning voor BZK uit over het opzetten van een Kennisnetwerk OSS. Dat was voor ICTU reden om met de coördinator LED en het projectteam OS contact te zoeken. Dat leidde er o.a. toe dat recent een project is gestart voor een template inzake publiceren van broncode. BZK heeft ook verzocht om hun projectplan van feedback te voorzien en aan te geven waar ICTU nog meer wil bijdragen naast de reeds aan het LED verstrekte opdracht. Het leggen van verbinding tussen verschillende (al lopende) initiatieven is een belangrijk aandachtspunt.

Onderhavige memo nodigt uit tot een voorstel om (mede) voor de inkoopfunctie van de Gemeente Den Haag een nadere verkenning te doen aan de hand van voorbeelden in de praktijk.

Recente ontwikkelingen

• Meetup
• Nieuwsbrief BZK aangestuurd vanuit beleid.
• Start community vanaf september 2020

Grondidee: Open-Innovatie

Een openbare bibliotheek die voor iedereen toegankelijk is vullen met software code die bruikbaar zijn voor publieke instellingen. De bedoeling is, dat het om open source software gaat, en dat er daarom ook geen eigendomsrechten aan wie dan ook zullen toekomen. Dit vullen wordt op een openbare, transparante, voor iedereen gelijke en laagdrempelige manier in de markt gezet.

We willen een laagdrempelige toegang bieden voor alle partijen en/of personen die belangstelling hebben om in publiek private samenwerking(Open-Innovatie coalitie/ community/ ecosysteem) bij te dragen aan de vernieuwing van inkoop Markt door de overheid, waarbij we binnen bestaande juridische kaders manoeuvreren. De afspraken zijn daarbij altijd kleinschalig en kennen een kort-cyclisch realisatie traject (vgl agile, CI/CD bij software realisatie).

Onderzoeksvragen

1. Wat is ervoor nodig om een (multidisciplinair) ecosysteem/community/coalitie te laten samenwerken op een maatschappelijk probleem?
2. Daarnaast willen we de aanname toetsen dat er steeds sprake is van andere, van elkaar losstaande, innovatieve opdrachten. Om zo te kijken of deze vorm van vraag en aanbod aan elkaar koppelen rechtmatig is.
3. Kunnen wij dit voor het publieke domein bereiken op een vergelijkbare wijze waarop succesvolle bedrijven dit hebben laten zien?
4. De rol van de overheid herdenken.

Open-innovatie

Dit willen we inrichten via de site van Discipl in de vorm van een Dynamisch Open inkoop systeem. Vraag en aanbod kunnen elkaar daar snel en eenvoudig vinden. Het gaat om unieke en innovatieve opdrachten met een kleine opdrachtwaarde per keer (rond de 30.000-50.000 euro per opdracht). De wens is dat deze opdrachten geplaatst kunnen worden door ICTU maar ook door andere aanbestedende diensten (denk dan aan de inkoopfunctie van Den Haag). Daarbij zijn alle aanbestedende diensten gehouden zich te conformeren aan het aanbestedingsrecht en aan de principes van Discipl zoals verwoord in het Manifest[^1].

De bedoeling: Een Add-on binnen het huidige afsprakenstelsel (Wetgeving)

Er is hierbij geen sprake van een white label systeem waar aanbestedende diensten een account krijgen. De huidige processen en/of systemen beschouwen we als een gegeven en worden in het gebruik waar mogelijk en gewenst hiertoe gefaciliteerd. Interface/ Api integratie / Add-on op het huidige landschap

Hoe gaan we te werk: Experimenten en Pilots

We willen in de vorm van een pilot van 3 opdrachten kijken of we inderdaad op deze wijze invulling kunnen geven aan de genoemde vier beginselen van openbaarheid, transparantie, gelijkheid en laagdrempeligheid.

Daarnaast willen we toetsen of de aanname dat er steeds sprake is van andere van elkaar losstaande innovatieve opdrachten correct is. Om zo te kijken of deze vorm van vraag en aanbod aan elkaar koppelen rechtmatig is.

E.e.a nader te specificeren per pilot project.

Tender protocol voor Open-innovatie

Laagdrempelige aanmelding voor een ieder

Iedereen is welkom bij de community en kan zijn of haar gegevens (naam en mailadres) achterlaten om zich te abonneren op notificaties over opdrachten binnen het DMS. Voordat iemand deze notificaties krijgt dient expliciet ingestemd te zijn met het Manifest en/of de Code for NL community principes.

In dit verband beschouwen we standaarden (lees: Forum Standaardisatie), architectuur principes (lees: NORA, GEMMA, Common Ground et al) en/of ontwerprichtlijnen (lees: Gebruiker Centraal) als een gegeven. Standaardiseren met als doel een om een Landelijke voorziening te faciliteren, kan ontstaan vanuit 3 uitgangspunten als start:

• Generiek (Saas look je mee met de rest)
• Gemeenschappelijk (Groepen uit het geheel + varianten)- groot genoeg groep
• Specifiek (on your own)

Openbare en transparante plaatsing van opdrachten

Er wordt een omschrijving van de concrete opdracht gemaakt door de probleemeigenaar en, in eerste instantie gepubliceerd op Discipl. Alle aangemelde mailadressen ontvangen hiervan een melding. En er is een eenvoudige plug-in waardoor de publicaties tevens getoond kunnen worden op alle geïnteresseerde sites.

Onderdeel van de opdracht is het budget dat beschikbaar is voor het uitvoeren daarvan, maximaal 30k-50k en de maximale duur van de opdracht 3 maanden.

Nadat de opdracht is gepubliceerd is er gelegenheid tot het stellen van vragen. Dit is een continu proces. Dit noemen wij User Experience Design. User Experience Design is een continu, iteratief proces van leren over gebruikers, reageren op hun gedrag en elk aspect van het systeem ontwikkelen. Dit proces houdt rekening met belangen in drie domeinen

• De mensen
• De techniek
• De business

Het streven is dat binnen 4 werkdagen alle vragen gesteld en beantwoord zijn. De vragen en antwoorden zijn openbaar inzichtelijk. In de pilot zal dat beperkt zijn tot de partijen die een uitnodiging hebben gekregen om deel te nemen. De vragen en antwoorden zijn real-time in te zien en in principe kan iedereen zien wie de vragensteller is.

Laagdrempelige, snelle en volledig transparante gunning

Voor het gunnen van de opdracht geldt dat de inschrijver voldoet aan het benodigde morele kompas en geeft daarbij invulling op Open-Innovatie. De deelnemer heeft deze intentie reeds getoond door het Manifest dan wel een vergelijkbare code of conduct bij aanmelding voor de notificaties expliciet te accepteren. De gunning van open-innovatie projecten wordt beoordeeld door de community wat met ecosysteem partners nog uitgewerkt moet worden.

Verdere uitwerking

De verdere uitwerking van de regels en de wijze van gunning binnen het tender protocol voor Open-innovatie is een iteratief proces dat verder zal worden vormgegeven met de leden van de community. In de proeffase vormgegeven door degenen waarmee wij de samenwerking kick-starten.

Shortlist kandidaat opdrachten om de proef te kunnen starten

Hiervoor hanteren we de nog nader aan te maken en te prioriteren issues alhier in deze repository.

Notes

[^1]: Het manifest is een start. En zijn andere voorbeelden, zoals bijv. de Code for NL community principes, die min of meer hetzelfde beogen.